Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία και πολλοί άλλοι Οργανισμοί Υγείας συνιστούν αποκλειστικό θηλασμό για περίπου 6 μήνες (καλή δύναμη στη θεωρία εύκολο…!). Η ιδανική περίοδος για την εισαγωγή στερεών τροφών ποικίλει ανάλογα με την ωρίμανση του παιδιού και συνιστάται να είναι μετά τις 17 εβδομάδες (4 μήνες) και πριν από τις 26 εβδομάδες (6μιση μήνες).
Μερικά σημάδια που μας δείχνουν ότι το βρέφος είναι έτοιμο να ξεκινήσει να δοκιμάζει τροφές είναι όταν: μπορεί να στηρίζει μόνο του το κεφάλι του; μπορεί να κάθεται χωρίς υποστήριξη; έχει μειωθεί το αντανακλαστικό σπρωξίματος της γλώσσας; δείχνει ενδιαφέρον για το πιάτο σας; ανοίγει το στόμα; μπορεί και φέρνει αντικείμενα στο στόμα (και δεν είναι μόνο το κουτάλι 🙂 ) αφού έχει πιεί το γάλα δείχνει πως δε χόρτασε ή ζητάει πιο συχνά να φάει και άρα πλέον οι ανάγκες του αρχίζουν να μη καλύπτονται από το γάλα.
Γιατί όχι πριν τους τις 17 ή μετά τις 26 εβδομάδες;
Πριν τις 17 εβδομάδες το πεπτικό σύστημα δεν είναι ώριμο για συμπληρωματική τροφή, μετά τις 17 αρχίζει να ωριμάζει περισσότερο και είναι ακόμα πιο έτοιμο κοντά στις 26 εβδομάδες. Η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία αναφέρει επίσης ότι η εισαγωγή στερεάς τροφής πριν τους 4 μήνες συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα για παιδική παχυσαρκία στη βρεφική και μικρή παιδική ηλικία, γεγονός που σίγουρα θέλουμε να αποφύγουμε! Πολλοί γονείς στην ηλικία 3-4 μηνών όταν το βρέφος δείχνει πιο νευρικό και δυσαρεστημένο θεωρούν ότι είναι λόγω έλλειφης τροφής και ξεκινούν τα στερεά. Όμως δεν είναι η κατάλληλη περίοδος.
Εξίσου βασικό βέβαια είναι να μη καθυστερήσει η εισαγωγή μετά τις 26 εβδομάδες διότι οι αποθήκες σιδήρου και ψευδαργύρου του παιδιού δεν επαρκούν για σωστή ανάπτυξη και επιπροσθέτως, το παιδί μαθαίνει πιο εύκολα τις γεύσεις και τη διαφορετική σύσταση των τροφών νωρίτερα. Μετά τους 6 μήνες, ο μητρικος θηλασμός δε μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες των βρεφών και για τις ηλικίες 12-24 μηνών μπορεί να καλύψει μόνο το ένα τρίτο.
Η ένταξη τροφών που περιέχουν γλουτένη πχ σιτάρι, κριθάρι ή σίκαλη καλό είναι να γίνεται μεταξύ 17ης και 26ης εβδομάδων σε μικρή ποσότητα, ακολουθώντας τις συστάσεις της Ευρωπαϊκή Εταιρεία Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας και Διατροφής, για τη πρόληψη κατά της κοιλιοκάκης (Coeliac Disease), του διαβήτη τύπου 1 και της αλλεργίας στο σιτάρι.
Ποιά είναι μια προτεινόμενη σειρά εισαγωγής των τροφών?
Αρχίστε με μια τροφή κάθε 2 με 3 μέρες. Ξεκινήστε με φρουτα και λαχανικά μήλο, αχλάδι, μπανάνα, κολοκύθι, γλυκοπατάτα, σπανάκι, αρακά (τα όξινα όπως πορτοκάλι, φράουλες τα αφήνουμε για λίγο αργότερα). Τα βράζετε στον ατμό ή στη κατσαρόλα ή στη χύτρα με λίγο νερό, για να διατηρήσουν περισσότερα θρεπτικά συστατικά. Μετά τα πολτοποιείτε προσθέτοντας λίγο από το ζουμί τους για να αραιώσει αρκετά η σύσταση στην αρχή. Δίνετε 1-2 κ γλυκού τη φορά. Η ποσότητα αυτή είναι απλά για να δοκιμάσει τη τροφή όχι για να χορτάσει. Οι ανάγκες του μωρού καλύπτονται εξ’ολοκλήρου από το γάλα ως τους 8 μήνες περίπου, όταν πλέον αυξάνεται σταδιακά η συνεισφορά και από τις τροφές. Είναι σημαντικό όσο μεγαλώνει το μωρό να γίνεται η σύσταση πιο πηχτή.
Συνεχίστε με κοτόπουλο και κόκκινο κρέας για την ενίσχυση σε σίδηρο όπως επίσης και με δημητριακά πχ ρύζι, πεπονάκι, κριθάρι, βρώμη όλα βρασμένα και αλεσμένα ή σε μορφή ρυζάλευρου και βρεφική κρέμας (διαλέξτε μια που να είναι ενισχυμένη με σίδηρο και χωρίς προσθήκη ζάχαρης). Τα δημητριακά, ιδίως σιτάρι, θυμηθείτε να τα δώσετε πριν τις 26 εβδομάδες για πρόληψη αλλεργίας.
Ακολουθούν τα όσπρια, το ψάρι, το πλήρες γιαούρτι και οι ξηροί καρποί όπως φυστικοβούτυρο, αμυγδαλοβούτυρο σε μικρή ποσότητα σε αλοιφώμενη μορφή. Οι συστάσεις για τους ξηρούς καρπούς και τα φυστίκια έχουν αλλάξει από αυτές του 2000 που πρότειναν να περιμένουμε να δώσουμε τις τροφές αυτές μετά τα 3 έτη. Η αλλαγή έγινε μετά τα αποτελέσματα της παρεμβατικής μελέτης LEAP (Learning Early About Peanut) η οποία έδειξε ότι η εισαγωγή των τροφών αυτών από τους 4 με 11 μήνες στα μωρά υψηλού κινδύνου μείωσε σημαντικά τη πιθανότητα ανάπτυξης αλλεργίας αργότερα. Η πιθανότητα μειώθηκε κατά 70%! Συνεπώς αν το μωρό σας δεν έχει ιστορικό αλλεργίας σε τροφές ή αυγό, δίνετε άφοβα στο σπίτι όπως όλες τις άλλες τροφές και τους ξηρούς καρπούς σε αλοιφώμενη μορφή από τους 6 μήνες και πριν τους 11. Αν υπάρχει ιστορικό αλλεργίας συννενοηθείτε με τη παιδίατρό σας πως θα κάνετε την εισαγωγή αυτή από νωρίς με ασφαλή τρόπο.
Τέλος στους 7 με 8 μήνες δίνουμε το αυγό (αρχίζοντας μόνο με κρόκο) και το τυρί σε μικρή ποσότητα διότι περιέχει αρκετό αλάτι.
Περιμένετε μετά το έτος για να δώσετε αγελαδινό γάλα, μέλι, αλάτι, ζάχαρη, γλυκά, σικώτι και ξιφία και μετά τα 2 έτη για να δώσω light γαλακτοκομικά προϊόντα
Έως πότε μπορεί να τρώει τη τροφή σε μορφή κρέμας;
‘Υπάρχουν ενδείξεις ότι πρέπει τα παιδιά 9 με 10 μηνών (έχουν ήδη μερικά δοντάκια) να μαθαίνουν να τρώνε πιο αδρά πολτοποιημένο τροφή, με μερικά μαλακά κομμάτια σε μέγεθος μικρής μπουκιάς μέσα. Εάν χάσουν αυτό το χρονικό παράθυρο ως προς την αλλαγή σύστασης μπορεί να δυσκολευτούν με τη σίτιση αργότερα και με τη κατανάλωση των πιο σκληρών τροφών, όπως φρούτων και λαχανικών!
Συνοπτικά δεν υπάρχει σωστός και λάθος τρόπος εισαγωγής τροφών. Το σημαντικό είναι να γίνει εγκαίρως, μεταξύ 17 και 26 εβδομάδες, να βασίζεται στις υγιεινές τροφές όπως φρούτα και λαχανικά, ενισχύοντας τη διατροφή σε σίδηρο και ψευδάργυρο μέσω του κρέατος/ κοτόπουλου, με φακές, σπανάκι και χρησιμοποιώντας κρέμες ενισχυμένες σε σίδηρο και βιταμίνες χωρίς προσθήκη ζάχαρης/χυμού. Θυμηθείτε να δώσετε σιτάρι ή κριθάρι ή σίκαλη (περιέχουν) γλουτένη πρίν τους 6 μήνες και την έκθεση σε ξηρούς καρπούς όπως συζητήσαμε από νωρίς, και με ασφαλή τρόπο στη περίπτωση ιστορικού με τροφική αλλεργία ή έκζεμα. Τέλος σημαντική είναι και η αλλαγή σε σύσταση της τροφής ώστε να μάθουν να μασούν τις τροφές.
Εάν έχετε μωράκι ή περιμένετε να σας ζήσει και καλή επιτυχία και…ευτυχία! Για οποιαδήποτε διευκρίνηση ή καθοδήγηση επικοινωνήστε με το dietrophy.
ΠΗΓΕΣ
- Fewtrell M et al. Complementary Feeding: A Position Paper by the European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (ESPGHAN) Committee on Nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2017 Jan;64(1):119-132
- https://www.aap.org/en-us/advocacy-and-policy/aap-health-initiatives/HALF-Implementation-Guide/Age-Specific-Content/Pages/Infant-Food-and-Feeding.aspx
- Du Toit G Roberts G Sayre PH Bahnson HT Radulovic S Santos AF Brough HA Phippard D Basting M Feeney M Turcanu V Sever ML Gomez Lorenzo M Plaut M Lack G Randomized trial of peanut consumption in infants at risk for peanut allergy. N Engl J Med. 2015; 372: 803–81
J
